Anneleen Van Offel

Ik ben de wereld rondom mij

Anneleen Van Offel is de derde Letterzetter van Kortrijk. De schrijfster is geboren in Antwerpen maar woont in Gent. Ze studeerde Woordkunst aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen. Haar debuutroman Hier is alles veilig verscheen in februari 2020 bij Lebowski en werd warm onthaald bij pers en publiek. Ze publiceert regelmatig kortverhalen, poëzie en columns in literaire tijdschriften zoals Kluger Hans, de Revisor, Hard // hoofd en De Optimist en was lang redacteur van het toonaangevende literaire magazine Deus Ex Machina. Intussen publiceert ze bij de Arbeiderspers.

Een hecht collectief

Tijdens haar mandaat ontstond een hecht collectief in een niet voor de hand liggende periode. Ze zette fysieke en digitale ‘Echokamers’ op: maandelijkse ontmoetingen van het collectief waarbij er in de diepte werd gewerkt op hun makerschap. Professionele auteurs gaven workshops en gingen in gesprek met de jonge schrijvers, sectororganisaties en organisatoren kwamen op bezoek. De Echokamers creeërden inhoudelijke kansen en zette de kunstenaars steviger in hun kunstenaarschap. Ze hervormde het zomerkamp, wat onder andere leidde tot open brieven aan de stad, poëtische micro-interventies gericht aan de inwoners van Kortrijk. Later kwamen er ook tal van installaties, zoals de éénpersoonsmusea die ze maakte met Atelier Ikke, een set van manshoge kijkdozen waarin bezoekers konden verdwalen in verhalen van het collectief. Ook betrok ze het collectief in samenwerkingen met literaire partners. Zo kregen enkele jonge talenten een podiumkans met Vonk en Zonen op een matineé rond Paul Snoek, en lazen andere leden op een vuursessie tijdens een zomerse valavond in kunstencentrum BUDA een brief voor aan hun maatschappelijke rolmodellen.

Grensverleggende literaire belevingen

De plannen van Anneleen werden vaak gedwarsboomd door de pandemie. De lockdown in maart 2020 zorgde voor een laattijdige annulatie van haar eerste Memento Woordfestival als curator. Maar Van Offel bleef niet bij de pakken zitten en gaf het festival een light-editie in het najaar van 2020 met onder andere een digitaal interview met de Israëlische schrijver Nir Baram. Voor de editie in 2021, verkende ze samen met het team nieuwe manieren van literaire beleving om een festival tijdens de coronamaatregelen mogelijk te maken. Er werd een samenwerking op poten gezet met studenten van HoWest die een wandelroute ontwikkelden die zowel online als offline te volgen was en waarin digitale technologie zoals AR, bewegingstechnologie en video-installaties het werk van de Memento-auteurs tot leven brachten. Het festival overspande dankzij de speciaal ontwikkelde app meerdere maanden en betrok de hele stad in een grensverleggende literaire beleving.

Blikvangers waren de ‘Verdwaalzaal’, een plek waar biometrische gegevens bepaalden hoe sterk een bezoeker een literair verhaal kon beleven en de Augmented Reality-weergave van een fragment uit Black-out van Dalila Hermans. Later dat jaar lanceerde ze ‘Troostboom’, een plek voor collectieve troost na een tijd die ons ziek maakte, in de lange traditie van koortsbomen. Ze nodigde Siel Verhanneman en Mattijs Deraedt, twee uitgestroomde dichters van het collectief, uit om samen een troostgedicht te schrijven dat in verschillende regels op linten in de boom werd opgehangen. Het volledige gedicht was nooit zichtbaar. Zo vormde de boom een symbool voor de versplintering die we ervoeren, en bood hij tegelijk het uitzicht van een vernieuwde verbinding. Iedereen die troost zocht, kon een kaartje sturen naar de boom en ontving een antwoord. De Troostboom was ook te zien in Tilburg en later in Crematorium Uitzicht. Om de continuïteit in woelige tijden te garanderen kreeg Van Offel er een extra jaar bij als Letterzetter. Ze wandelde met haar collectief van het landelijke ‘Paradijs’ (bij Rekkem) naar het Fatima klooster in Kortrijk en liet er het collectief ‘thuiskomen’, het thema van Memento Woordfestival ’22. Dat resulteerde in een uitgebreide versie van het Mementoboek, een stijlvol vormgegeven publicatie waarvoor het collectief samenwerkte met het Tilburgse WOLK-collectief. Onder haar vleugels zette het collectief ook een eerste, volledige zelfstandige installatie op: De Koffietafel, waarbij ze zich door spontane ontmoetingen lieten inspireren voor teksten over thuiskomen.

Publicatiekansen voor het collectief

Naast het realiseren van drie Mementoboeken ontstond er tijdens haar mandaat een interessante samenwerking met de Nederlandse organisatie Tilt in Tilburg. Tijdens twee redactiedagen stelden talenten uit het collectief hun werk voor aan literaire uitgevers en tijdschriften uit Vlaanderen en Nederland. Enkele mensen uit het collectief kregen hierdoor concrete publicatieperspectieven: Salma Nachi publiceert binnenkort bij de Arbeiderspers en Tine Lefebvre bij Pelckmans, en andere leden van het collectief publiceerden voor het eerst in een literair tijdschrift. Ook Bart Vanhee stak zijn neus aan het venster met zijn debuutroman. Anneleen Van Offel was een uitmuntende Letterzetter van Kortrijk maar bovenal een fantastische mentor voor de groep.